تبیین سیستم مدیریت پایدار منابع آب با تأکید بر ارزش‌های نهفته در سازه‌های آبی تاریخی (نمونه موردی: شهر کویری یزد)

تأمین آب به‌عنوان بخشی از دموکراسی آب تلقی می‌شود. مدیریت پایدار منابع آب در پاسخ به فشارهای روزافزون ناشی از رشد جمعیت، توسعه اجتماعی- اقتصادی، تغییرات شرایط اقلیمی و تخریب‌های بوم‌شناسی، تجلی‌یافته است. به‌‌رغم سابقه طولانی مهندسی سازه‎های آبی در ایران، همواره کمبود چارچوب مدیریت پایدار منابع آب و بازآفرینی ارزش‌های نهفته در سازه‌های آبی تاریخی به‌چشم می‌خورد. هدف پژوهش حاضر مقایسه ویژگی‌ سازه‌های آبی تاریخی شهرهای کویری با معیارهای مدیریت پایدار منابع آب و تأکید بر اهمیت مرمت، حفاظت و بازآفرینی این میراث تاریخی بود. این مطالعه یک بررسی استنتاجی- تطبیقی است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه‌ای، بررسی منابع مکتوب، اسناد و مدارک بود. نتایج حاصل از مطالعه ساختار، عملکرد و نظام مدیریتی حاکم بر سازه‌های آبی تاریخی شهر کویری یزد، حاکی از آن بود که به‌رغم نقاط ضعف بسیار سیستم‌های سنتی، این سازه‌ها هماهنگی زیادی با چارچوب اجرایی مدیریت پایدار منابع آب داشته‌اند. لذا الگوبرداری و بازآفرینی ارزش‌ها و نظام‌های حاکم بر ساختار و عملکرد این سازه‌ها، به‌عنوان بنیادی‌ترین عوامل در تبیین اندیشه، عمل و شکل‌گیری حیات اجتماعی- بوم‌شناسی، می‌تواند زمینه‌ پایداری در تمامی ابعاد آن را فراهم آورد.